Hoogsensitief kind en slapen: 5 tips voor ontspanning

Het hebben van een hoogsensitief kind brengt best een aantal uitdagingen met zich mee. Want ondanks de diagnose ‘hoogsensitief’, blijft het in de eerste plaats een kind; een kind met andere behoeftes en gedragingen. Slecht slapen is daar een van. Vaak begint goed slapen namelijk bij ontspannen, iets wat bij een hoogsensitief kind meestal niet vanzelfsprekend is. Elk kind is anders, waardoor er niet één oplossing is. Wel zijn er een aantal mogelijkheden die het slapen hopelijk wat kunnen verbeteren. Wij geven je dan ook graag 5 tips voor ontspanning om jouw hoogsensitief kind te helpen slapen.

Wanneer spreken we van een hoogsensitief kind?

We spreken van een hoogsensitief kind als de dagelijkse groepsactiviteiten, die voor veel kinderen als vanzelfsprekend worden gezien, lastig zijn. Over het algemeen wordt van kinderen verwacht dat zij sociaal zijn en fijn in groepen spelen. Voor een hoogsensitief kind kunnen de andere kinderen echter overweldigend overkomen, waardoor hij/zij zich liever van de groep afzondert. Een hoogsensitief kind is vaak een dromer en raakt makkelijk overprikkeld. Daarbij heeft hij/zij een sterk ontwikkeld inlevingsvermogen, waarbij hij/zij ook vaak de emoties van anderen sterk aanvoelt en zelfs overneemt.

Tip 1: Vermijd prikkels vlak voor het slapengaan

Een overprikkeld kind komt moeilijk in slaap, dat is algemeen bekend. Wil je dat je hoogsensitief kind makkelijker kan slapen? Dan is het slim om de prikkels vlak voor het slapengaan zoveel mogelijk te beperken. Kinderen die hoogsensitief zijn, zijn namelijk gevoeliger voor prikkels dan andere kinderen. Je kunt de prikkels beperken door een rustige activiteit te doen, zoals kleuren of iets bouwen met bijvoorbeeld Lego of blokken. Maar ook speelgoed voor sensopathische activiteiten is fijn voor de ontspanning. Neem hier de tijd voor en straal zelf zoveel mogelijk rust uit.

Tip 2: Vast slaapritueel

Het klaarmaken van de slaapkamer kan onderdeel zijn van het vaste slaapritueel. Een vast slaapritueel is voor een hoogsensitief kind erg van belang, omdat hij/zij waarschijnlijk veel waarde hecht aan structuur. Dit werkt ontspannend en geeft rust. Maak een overzicht met je kind en hou je aan de volgorde, zelfs wanneer je haast hebt. Bijvoorbeeld in bad gaan, pyjama aantrekken, tanden poetsen, boekje lezen en gaan slapen. Heb je tijdnood? Laat dan één van de dingen weg, maar neem wel genoeg tijd voor de rest. Als je alles wil doen en dit gehaast doet, merkt je kind dit en werkt het hele ritueel averechts. Een hoogsensitief kind voelt namelijk de emoties van anderen en zal jouw gehaaste houding wellicht zelfs overnemen.

Tip 3: Speciale slaapzak

Bij baby’s die moeilijk in slaap komen kan het helpen om ze in te bakeren, maar dit kan na een bepaalde leeftijd niet meer, omdat baby’s beginnen met rollen en zo op hun buik kunnen belanden. Een goede oplossing is dan een speciale verzwaarde slaapzak. Deze verzwaarde slaapzakken zijn er voor zowel baby’s als oudere kinderen en zorgt ervoor dat je kind in een diepere slaap komt. Doordat de slaapzak zwaarder is kan je kind makkelijker ontspannen. Dit is bij een hoogsensitief kind voor het slapen dus ideaal.

Tip 4: Focus op ontspannen i.p.v. slapengaan

De spanningen die een hoogsensitief kind overdag heeft gevoeld kunnen nog lang in het lichaam blijven zitten. Wat dan kan helpen is om de spanningen als het ware uit het lichaam te wrijven. Je strijkt dan de spanningen van je kind af, waardoor deze losgelaten kunnen worden. Je kunt ook de rug, voeten of handen van je kind masseren en even over de rug kriebelen of aaien. Daarnaast kun je je kind een ontspanningsoefening aanleren, die je elke avond voor het slapengaan doet. Een oefening kan bijvoorbeeld zijn dat je kind eerst alle spieren aan moet spannen en ze dan een voor een los moet laten. Zorg dat hij/zij zich bewust is van het ontspannende gevoel van de spieren.

Tip 5: Maak een slaapschriftje

Een slaapschriftje helpt heel goed bij het loslaten van de emoties en eventuele spanningen en prikkels van de dag, vooral bij een hoogsensitief kind voor het slapen. Je kind kan zelf opschrijven (of tekenen) hoe zijn/haar dag was en kan daarmee de emoties als het ware ‘wegschrijven’. Ook voor de ouders zelf is dit een fijne manier om samen de dag door te nemen en af te sluiten. Eindig altijd met een positieve gedachte om het mooi los te kunnen laten.

Voorbereiden op het slapengaan

Deze tips zijn voornamelijk middelen die je kunt inzetten rond bedtijd. Maar door de dag heen kan een hoogsensitief kind ook al gauw overprikkeld raken, waarbij alleen de tips voor het slapengaan niet voldoende zijn. Daarom zijn er door de dag heen al een aantal manieren om de prikkels te beperken en ervoor te zorgen dat je kind wellicht wat relaxter naar bed gaat. Een aantal voorbereidingen die je kunt treffen zijn:

• Zorg dat je kind genoeg daglicht ziet. Voldoende daglicht activeert de biologische klok van je kind en geeft uiteindelijk meer ritme.
• Geef de juiste voeding. Het is geen geheim dat voeding een effect kan hebben op je mentale en fysieke gesteldheid. Dit geldt ook voor kinderen. Bepaalde voeding kan de hormoonhuishouding van je kind behoorlijk in de war schoppen. Denk bijvoorbeeld eens aan koolzuurhoudende dranken en verkeerde suikers in bijvoorbeeld snoep en chips. Maar ook bepaalde kant-en-klaar en niet-volkoren producten kunnen onnodig veel verkeerde koolhydraten (en dus suikers) bevatten.
• Leer je kind ademhalingstechnieken die overdag uitgevoerd kunnen worden wanneer hij/zij veel prikkels voelt en gestrest dreigt te raken. Op die manier kan je kind zichzelf sneller leren ontspannen door het loslaten van prikkels en wordt het naar bed gaan een stuk relaxter.
• Beperk het aantal activiteiten waarvan een hoogsensitief kind overprikkeld kan raken. Als je kind bijvoorbeeld de hele dag op school of de kinderopvang is geweest, zorg dan dat je kind bij thuiskomst kan ontspannen met bijvoorbeeld een kleurboek. Plan dan ook geen andere activiteiten zoals naar de winkel of een verjaardag gaan.
• Betrek je kind bij het klaarmaken van de slaapkamer voor de nacht. Om goed te kunnen slapen zal een hoogsensitief kind zich prettig moeten voelen in zijn/haar slaapkamer. Zo kunnen bepaalde kleuren op de muur en verduisterende gordijnen al heel wat doen voor de rust. Vraag je kind daarom wat hij/zij nodig heeft om lekker te kunnen gaan slapen. Wil je kind bijvoorbeeld een nachtlampje of niet? En welke knuffel mag er mee in bed?

Hopelijk helpen deze tips jouw hoogsensitief kind bij het slapen. Ben je nou benieuwd waar overprikkeling vandaan komt en hoe je dit nog beter kunt voorkomen? Lees dan zeker ook de blog ‘voorkom de vier fases van overprikkeling’.