Voorkom de vier fases van overprikkeling

Als je in je alledaagse leven onvoldoende rust neemt, kun je last krijgen van overprikkeling. Je bent dan niet meer goed in staat om alle prikkels te verwerken. Wat valt er allemaal onder prikkels? Alles wat er op je netvlies komt, wat je voelt, wat je hoort, wat je bedenkt, wat je vindt dat je moet doen en zelfs wat je eet zijn vormen van prikkels. Deze prikkels moeten allemaal door je lichaam worden verwerkt. Dit kost energie. Hoe meer overprikkeld je raakt, hoe bewuster je prikkels gaat ervaren en hoe meer energie het kost om de prikkels te verwerken. Je raakt uitgeput. In deze blog vertellen we je wat meer over overprikkeling, de verschillende fases van overprikkeling en hoe je overprikkeling kunt voorkomen.

De vier fases van overprikkeling

Mensen met overprikkeling krijgen te maken met vier verschillende fases. Mensen met autisme, hersenletsel of hoge sensitiviteit zullen eerder last krijgen van overprikkeling. Zij doorlopen de vier fases van overprikkeling soms wel dagelijks. Maar wat zijn de vier fases van overprikkeling dan precies? We zetten ze voor je op een rijtje:

Fase 1 - Bezieling

In de fase van bezieling voel je je nog uitstekend en ben je je niet zo bewust van je energielevel. Wanneer we ons goed voelen, stellen we onze zintuigen open, ontdekken we nieuwe dingen en ontvangen we nieuwe inspiratie. We voelen ons sterk, actief, optimistisch en staan open om allerlei dingen te ondernemen. We hebben (bijna) geen last van fysieke klachten. In deze fase voelen we ons dus top!

Fase 2 - Overmoedig en ontvankelijk

In de tweede fase van overprikkeling raak je overmoedig. Door het enthousiasme in de afgelopen tijd heb je te veel afspraken ingepland. Inmiddels zeg je automatisch overal “ja” op, terwijl je eigenlijk helemaal geen tijd en energie hebt om al deze dingen ook daadwerkelijk te doen. Je vindt het lastig om een afspraak of activiteit af te slaan en hierdoor komt het ook wel eens voor dat je dubbele afspraken maakt of dat je agenda overvol staat. Je kunt je hierdoor vermoeid, chaotisch en onrustig voelen. Ook vind je het moeilijker om je te focussen en heb je vaker last van hoofdpijn of andere lichamelijke klachten. Toch sta je niet genoeg stil bij je energieniveau of heb je simpelweg geen tijd om hierbij stil te staan. Je bent overmoedig en gaat gewoon door.

Fase 3 - De ontkoppeling

De derde fase van overprikkeling gaat om ontkoppeling. Aangezien je geen tijd neemt om rust te nemen en alle prikkels te verwerken, raakt je hoofd overvol. Je zintuigen raken overprikkeld. Hierdoor kun je last krijgen van een zenuwinzinking. Alle symptomen uit fase 3 worden nog een tikkeltje erger en daarnaast kun je ook last krijgen van paniekaanvallen, hyperventilatie, lichtflitsen zien, benauwdheid, boosheid, huilen zonder reden en andere mentale en fysieke klachten.

Fase 4 - Afscheiding

Bij de laatste fase van overprikkeling is je lichaam niet meer dan een lege huls. Je hebt de bodem bereikt en je voelt je volledig uitgeput. Andere symptomen die kunnen voorkomen in deze fase zijn gevoelloosheid, verlamdheid, geen eetlust meer hebben, geen keuzes meer kunnen maken, enzovoorts. Bij de kleinste prikkels voel jij al een groot alarm.

Omgaan met overprikkeling

Overprikkeling kan iedereen overkomen. Het ontstaat niet door je omgeving, maar door hoe jij (bewust of onbewust) met prikkels omgaat. De fases van overprikkeling zullen vooral bij mensen met autisme, hoog sensitieve mensen, zeer intelligente mensen en creatievelingen herkenbaar zijn. Het is vooral belangrijk om tijdig te luisteren naar de signalen die jouw lichaam afgeeft. Voorkom een burn-out door overprikkeling tijdig aan te pakken.

Hoe kun je de fases van overprikkeling voorkomen?

Je kunt overprikkeling voorkomen door bewuster naar je levensstijl te kijken en meer rust te creëren. Probeer een dagelijkse routine te ontwikkelen die jou de mogelijkheid geeft om de prikkels af te laten vloeien. Zoek een manier die voor jou het beste werkt. De ene persoon kan zijn of haar prikkels het beste verwerken tijdens een actieve sportsessie en de andere ervaart meer innerlijke rust door bepaalde (yoga)oefeningen uit te voeren.

Maar hoe creëer je over het algemeen meer rust in je leven? Ten eerste raden we je aan om op vaste tijden naar bed te gaan en op te staan. Heb jij moeite met een goed en vast slaapritme te creëren? Dan kan een verzwaringsdeken misschien de oplossing zijn voor jou. Het gewicht van de verzwaringsdeken helpt jou om eerder in slaap te vallen en vaster te slapen. Verder raden we je aan om gezond te eten, voldoende te sporten en vaak naar buiten te gaan. Drink veel water en vooral niet te veel stimulerende dranken zoals koffie, zwarte thee, alcohol. Onthoud ook altijd dat het oké is een keer nee te zeggen en jouw lichaam de rust te geven die het verdient. Met deze tips moet het jou vast en zeker lukken om de fases van overprikkeling te voorkomen!

Lees ook onze tips voor het verminderen van angst voor het slapen gaan.